Türkiye’de Ayakkabı İmalatı
Türkiye’de ayakkabı Sanayi imalat sektörü özellikle 1950 yıllarından itibaren önemli ölçüde ilerlemeye başlamıştır.
1980’li yıllarda Atılım gerçekleştiren ayakkabı imalat sektörü sanayileşme sürecine girmiş ve %40 oranında sanayileşmesini tamamlamıştır. Özellikle son yıllarda askeri alanda yapılan yatırımlar ve üretimler artış göstermiştir. Asker ayakkabıları, botları, iş ayakkabıları gibi özellikli ürünlerin üretimindeki artış göze çarpmaktadır. Bu ürünlerde de Avrupa başta olmak üzere birçok ülkeye ihracat sürekli artmaktadır.
Ayakkabı imalatının bölgesel olarak İstanbul, Konya, Antep ve İzmir civarında geliştiği görülmektedir.
Klasik anlayışla öncelikle ihtiyacı gidermek üzere imal edilen ayakkabılar zamanla kullanıcıların talebi üzerine tasarım konusunda da ilerlemiştir. Tasarımın ön plana çıkmasıyla ayakkabı sektöründe katma değer artışı da gözle görülmektedir. Özellikle Avrupa ve diğer zengin ülkelerde ihtiyacı gidermek kadar ayakkabının tasarımının da önemli olduğu talep çizelgesinde izlenmektedir.
Ayakkabı İhracatı
1990’lı yıllarda başlayan ayakkabı ihracatı süreci Öncelikle Rusya’ya yapılan ihracatlar sayesinde ivme kazanmıştır. Yaklaşık 200 milyon Dolar civarına çıkan yıllık ihracat miktarı o dönemde Rusya’da yaşanan ekonomik kriz nedeniyle tekrar düşmüş ve bu da bizim üreticilerimizin ciddi oranda etkilemiştir. Buna rağmen 2002 ve 2003 yıllarından itibaren yeniden ihracat ivme kazanmış 2010 yılında 400 milyon dolar olan ihracat 2018 yılında 900 milyon dolar seviyelerine ulaşmış 2019 yılı içerisinde 900 milyon doları aşmıştır.
Önemli! Dünya’daki toplam ihracat içerisinde Türkiye’nin %0,58 gibi küçük bir pay alması hala büyük bir pastadan sınırlı pay aldığımızı ve daha çok yurt içi taleplere cevap verdiğimizi göstermektedir.
Ayakkabı imalatına girip ürettiği ürünleri ihraç etmek isteyen ve ne tür ayakkabı üretmeliyim diye soran bir girişimci iseniz dikkat etmeniz gereken birkaç istatistik vardır. Birincisi, Türkiye’nin ihracatı göz önüne alındığında bunun yaklaşık %45’i deri yüzü olan ayakkabılardan oluşmaktadır. İkinci önemli grup ise dış tabanı ve yüzü plastik maddeden yahut kauçuktan oluşan ayakkabılardır.
Geçtiğimiz yıllarda ayakkabı ihracatı yaptığımız başlıca ülkeler Irak, Rusya, Almanya, Arabistan ve İspanya olmuştur. Buna ek olarak Romanya, İtalya, İngiltere ve Libya bizim için yine öncelikli ihracat pazarları olarak öne çıkmıştır.
Türkiye ayakkabı ihracatı konusunda yukarıda da belirttiğimiz gibi yeterli seviyede değildir. Bunun başlıca nedenlerinden birisi yeterli tanıtım yapılamamış olmasıdır. İhtiyacı gidermesi kadar görsel hitabının da önemli olduğu bir giyim aksesuarı olarak ayakkabıda tasarım çalışmaları ön plana alınmalı katma değeri daha yüksek ayakkabı modelleri kalite ile birlikte müşterilere sunulmalıdır.
Ayakkabı İthalatı
Son 20 yıla baktığımızda Türkiye’de ayakkabı ithalatı iniş çıkışlı bir grafik seyreder. 90’lı yılların ortasında 30 milyon dolar civarında olan ayakkabı ithalatı Avrupa birliği ile Gümrük Birliği Anlaşmasından hemen sonra 100 milyon doların üzerine çıkmıştır. Fakat zamanla ülkemizdeki imalatçıların seri üretim kapasitesini artırması ve bunun yanında devletin aldığı önlemler bu grafiği aşağıya çekmiştir.
Bugün ithalat konusunda iç piyasamızı domine eden en büyük ülke ithalatımızın yaklaşık yüzde 25’ini elinde tutan Çin’dir. Güzel bir haber olarak Çin’in tüm baskısına rağmen son 2 yılda Çin’den yapılan ithalat %30’dan daha fazla düşüş göstermiştir.
Dünya’da Ayakkabı Üretimi
Uluslararası ticari verilere göre 2000’li yıllarda dünyadaki ayakkabı ithalatı miktarı 50 milyar dolar civarında olmuştur. Zamanla artış gösteren ithalat miktarı 2018 yılında 150 milyar dolar seviyelerine ulaşmıştır.
Ülkelere göre değerlendirme yaptığımızda Amerika’nın dünyadaki en büyük ithalatçı olduğu neredeyse toplam ithalatın %20’sini gerçekleştirdiği görülmektedir. Rakam olarak düşünürsek Amerika’nın ithal ettiği miktar 30 milyar dolar civarlarına gelmektedir.
Diğer ayakkabı ithal eden ülkelerden ithalat miktarlarına ilk 5 ithalatçı ülkeyi sayacak olursak Almanya, İtalya Fransa İngiltere ve Japonya sıralamaya girecektir. AB ülkelerinden 3-4 tanesinin ilk 5’de olması, ülkemizdeki üreticiler için büyük avantajdır.
